Organy do nowego kościoła w Chwaszczynie

Dzięki współpracy z organistą, kompozytorem i organizatorem życia kulturalnego Panem Gedyminem Grubbą, parafia w Chwaszczynie zakupiła organy do budującego się kościoła w Chwaszczynie. 3,5-tonowy instrument czeka na dokończenie prac w nowej świątyni, a do czasu instalacji jest składowany i przechowywany.

 

Kilka słów wstępu
Organy pochodzą z 1972 roku. Jest to stosunkowo młody wiek dla organów (dla porównania, organy w małym kościele są z roku 1950, J. Sobiechowski, Bydgoszcz). Zostały wykonane przez firmę Walcker – czołową wielopokoleniową firmę organmistrzowską z Niemiec. Instrument pochodzi z Dortmundu. Kilka lat temu przeprowadzony był remont instrumentu, stąd organy są obecnie w bardzo dobrym stanie i kondycji – zostało to oficjalnie potwierdzone przez Pana Gedymina Grubbę, który pomógł znaleźć ten instrument dla naszej parafii.

Porównanie traktury organowej
Nowe organy posiadają trakturę elektro-mechaniczną. Co to oznacza? Z trakturą mechaniczną mamy do czynienia w przypadku, w którym przeniesienie ruchu klawisza na ruch wentyla wpuszczającego powietrze do piszczałki odbywa się w sposób czysto mechaniczny. W instrumencie z trakturą tego typu całą pracę sterowania wiatrownicami wykonuje grający siłą mięśni. Z muzycznego punktu widzenia, bezpośrednie (mechaniczne) połączenie klawisza z wentylem jest bardzo dobrym rozwiązaniem, ponieważ umożliwia grę bez opóźnień występujących w innych typach traktury. Traktura mechaniczna umożliwia również organiście wywieranie wpływu na brzmienie organów. Nie jest przy tym zmieniony sam dźwięk, lecz proces jego rozbrzmiewania, który ponadto może być regulowany przez grającego dzięki kontroli nacisku palca na klawisz.

Organy w małym kościele posiadają trakturę pneumatyczną. W instrumencie z trakturą pneumatyczną podstawowym nośnikiem ruchu jest sprężone powietrze. Między palcami organisty a piszczałkami pośredniczy cały szereg urządzeń pneumatycznych (mieszków, rurek, wentyli). Nie ma więc w tym przypadku bezpośredniego, mechanicznego sprzężenia między klawiszami i wentylami. Gra się łatwiej, ale rozwiązanie to ma również wady związane z opóźnieniem gry (czasem od naciśnięcia klawisza do zadęcia piszczałki), które wynika z ograniczonej prędkości przepływu sprężonego powietrza przez czasem dość długie rurki i kondukty.

1 stol gry fot. Jacek Kalkowski

Stół gry / fot. Jacek Kalkowski.

Dyspozycja głosowa
Nowe organy posiadają 22 głosy realne (organy w małym kościele 12), podzielone na 2 manuały (klawiatury) + pedał. Mają możliwość również rozbudowy o dodatkowe piszczałki. Prospekt organowy można dowolnie modelować, aby dopasować się do wymogów stylistycznych wyposażenia kościoła.

Wszystkie piszczałki znajdujące się w organach są pogrupowane w głosy. Piszczałki wchodzące w skład jednego głosu charakteryzują się na ogół tą samą budową i właściwościami dźwiękowymi. W dużym uproszczeniu – z wyłączeniem głosów złożonych – w skład jednego głosu wchodzi tyle piszczałek, ile instrument posiada klawiszy w danej sekcji. Głosy organowe posiadają nazwy, np. pryncypał, flet leśny, mikstura. Nazwa głosu, często obcojęzyczna, charakteryzuje jego brzmienie i barwę.

Każdy manuał ma przydzieloną sekcję organów (odpowiednie głosy). Manuały można ze sobą łączyć. Poniżej prezentujemy ich nazwy i oznaczenia. Liczby przy nazwie głosu oznaczają ich tzw. stopowość. I tak dla przykładu głos Principal 8’ jest głosem ośmiostopowym, Oktave 4’ czterostopowym, itd.

2 piszczalki metalowe fot. Jacek Kalkowski

Piszczałki metalowe / fot. Jacek Kalkowski.

Co oznacza ta stopowość? Wysokość brzmienia poszczególnych głosów oznaczana jest w stopach. Głos ośmiostopowy jest głosem zasadniczym nietransponującym, tzn., że kiedy wciskamy klawisz c1, odzywa się piszczałka c1. Głosy szesnastostopowe i większe powodują zadęcie niższej piszczałki, odpowiedniej co do stopowości. Analogiczna sytuacja występuje w przypadku zmniejszania stopowości – wtedy odzywają się piszczałki wyższe. Głosy o liczbach całkowitych transponują dźwięk o oktawę (jest to określona odległość muzyczna), zaś głosy o liczbach wymiernych mają inne, określone interwały.

Manual I (C-g”’ – zakres klawiaturowy):
Principal 8′,
Rohrflöte 8′,
Oktave 4′,
Nachthorn 4′,
Nasat 2 2/3′,
Waldflöte 2′,
Terz 1⅗’,
Mixtur 4-fach,
Trompete 8′,
II/I,
Supper II/I.

Manual II (C-g”’ – zakres klawiaturowy):
Gedackt 8′,
Quintatön 8′,
Salizional 8′,
Principal 4′,
Blockflöte 4′,
Schwiegel 2′,
Quinte 1 1/3′,
Zimbel 3-fach,
Oboe 8′, Tremolo.

Pedal (C-f’ – zakres klawiatury nożnej):
Subbass 16′,
Oktavbass 8′,
Gedacktbass 8′,
Mixtur 3-fach,
Posaune 16′ (częściowa transmisja z Trompete 8′ z I man.),
I/P,
II/P.

Crescendo (urządzenie w formie obrotowego walca lub dźwigni pedałowej uruchamiające kolejno głosy w narastającej gradacji dynamicznej, aż do tutti).

Tutti (włączenie często przy pomocy specjalnego registru wszystkich głosów organów).

3 wlacznik registrowy fot. Jacek Kalkowski

Włącznik registrowy / fot. Jacek Kalkowski.

Kilka parametrów techniczych
• Silnik: 0,75 KW (trójfazowy – min. przyłącze 1,5)
• Ciśnienie: ok. 140-160 mm słupa wody (dokładnie zostanie wyrównane po uruchomieniu w miejscu docelowym)
• Strój wyjściowy: 442Hz

Cena, szczegóły montażu i odbioru
Cena organów, wliczając w to kwoty demontażu, transportu i instalacji instrumentu, wynosi 157 000 zł. Zdajemy sobie sprawę, że są to spore pieniądze dla parafii, zważywszy na to, że w nowym kościele trwają aktualnie równie kosztowne prace. Jednak podana kwota za taki instrument, w takim stanie, porównując podobne instrumenty zakupione przez inne parafie, jest bardzo, bardzo atrakcyjna. Decyzję o zakupie musieliśmy podjąć w trzy dni. Gdybyśmy nie skorzystali z tej oferty, inna świątynia w Polsce cieszyłaby się bardzo dobrej jakości sprzętem.

Nowe organy wraz z wszystkimi elementami ważą ok. 3,5 tony (niektóre elementy ważą ponad 400 kg). Czas na montaż w kościele przewidywany jest na ok. 5 tyg. (+/- kilka dni), zakładając brak poślizgów w trakcie prac (w okresie ok. października). Gwarancja instrumentu obejmuje okres 5 lat. Pierwszy serwis (po ok. m-cu od oddania organów) zostanie dokonany w cenie instrumentu. Pozostałe serwisy (1 w roku) ok. 1000 PLN.

Podczas uroczystego odbioru instrumentu Pan Gedymin Grubba przedstawi organy w pełnej krasie, dając koncert organowy (ok. 40-45 min.). Zakupiony instrument będzie cenionym ogniwem życia kulturalnego. Będziemy starali się włączyć nowe organy w trasę Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Organowej w Katedrze w Pelplinie (to obecnie jedna z największych imprez kulturalnych tego typu w Europie, skupiająca artystów z całego świata, rocznie odbywa się ok. 50 koncertów w sezonie letnim w całej Polsce i za granicą).

 

Zapraszamy do obejrzenia galerii zdjęć. Specjalnie dla Chwaszczyno.pl wykonał je Jacek Kalkowski. Dziękujemy!

 

{gallery}organy_nowy_kosciol{/gallery}

 

Skomentuj

Użytkownicy serwisu publikują swoje komentarze wyłącznie na własną odpowiedzialność. Portal Chwaszczyno.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść umieszczoną na łamach serwisu przez użytkowników. Drogi czytelniku szanuj innych opinie. Bądź odpowiedzialny za własne słowa.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Ta strona korzysta z ciasteczek aby świadczyć usługi na najwyższym poziomie. Dalsze korzystanie ze strony oznacza, że zgadzasz się na ich użycie.